ترموکوپل یکی از دستگاه‌های پرکاربرد در صنایع مختلف است که از آن برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌شود. این محصول با تیپ‌های مختلفی تولید می‌شود و رنگبندی آن طبق اصول و استانداردهای جهانی صورت می‌گیرد. این مولد برق از دو فلز غیر هم‌جنس تشکیل می‌شود که از یک طرف به هم متصل می‌شوند. در ادامه قصد داریم در مورد رنگبندی سیم و کابل ترموکوپل صحبت کنیم.
تشخیص نوع ترموکوپل از رنگ سیم‌ها
بهترین راه‌ها برای تشخیص نوع ترموکوپل از طریق رنگ سیم‌ها انجام می‌شود. این رنگبندی سیم‌های ترموکوپل مطابق با استانداردهای ANSI (آمریکا) و IEC (بین‌المللی) تعریف شده است. این مراحل به شما کمک می‌کند تا نوع ترموکوپل را از طریق مشاهده رنگ سیم‌های آن به راحتی تشخیص دهید.
تشخیص نوع ترموکوپل بر اساس رنگ سیم‌ها به صورت زیر است:
تشخیص نوع ترموکوپل براساس تعداد سیم‌ها
سیم‌های ترموکوپل دو عدد (یکی سیم مثبت و دیگری سیم منفی) هستند و رنگ این سیم‌ها با یکدیگر فرق دارد. در کنار اینکه باید نوع ترموکوپل را براساس رنگ سیم‌ها تشخیص دهید، باید سیم منفی و مثبت را نیز در این محصول شناسایی کنید. به همین دلیل باید دو نکته زیر را در نظر داشته باشید:
نحوه تشخیص سیم مثبت ترموکوپل: این سیم معمولاً از فلزی ساخته می‌شود که از نظر حرارتی پایدارتر است و رنگ خاصی در استاندارد دارد. در ادامه به این مورد بیشتر می‌پردازیم.
سیم منفی: این سیم معمولاً از فلزاتی ساخته می‌شود که از نظر حرارتی پایداری کمتری دارد و رنگ آن نیز با سیم مثبت متفاوت است.
ناگفته نماند که برای شناسایی رنگبندی سیم‌های کابل ترموکوپل می‌توان از دو استاندارد ANSI (ایالات متحده) و IEC (بین‌المللی) استفاده کنید. در تمامی دنیا این دو استاندارد کاربرد دارد.
مثال‌هایی از نحوه تشخیص نوع ترموکوپل
با توجه به اینکه شاید برای شما هم تشخیص نوع ترموکوپل براساس رنگ سیم کمی دشوار باشد، بهتر است
– اگر سیم مثبت، سبز و سیم منفی، سفید باشد و روکش کابل زرد داشته باشد، ترموکوپل از نوع K است.
– حالا اگر سیم مثبت، رنگ سیاه و سیم منفی، رنگ سفید داشته و روکش کابل سیاه باشد، ترموکوپل نوع J است.
همچنین برای تشخیص نوع ترموکوپل براساس رنگ سیم‌ها و رنگ روکش کابل می‌توانید براساس نوع استاندارد (آمریکا یا اروپا) به جدول مربوطه مراجعه کنید که در ادامه همین مطلب به آن پرداخته‌ایم.
جدول استاندارد رنگبندی سیم و کابل ترموکوپل
همانطور که اشاره کردیم رنگبندی سیم و کابل ترموکوپل بر اساس استانداردهای مختلفی انجام می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها استاندارد ANSI (آمریکا)، IEC (بین‌المللی) است. اما گاهی نیز برای تولید این محصول از استاندارد BS (بریتانیا) نیز پیروی می‌شود.
دلیل رنگبندی متفاوت هر استاندارد برای شناسایی آسانتر نوع ترموکوپل و قطبیت (مثبت یا منفی) سیم‌هاست.
جدول استاندارد رنگبندی ترموکوپل‌ها براساس استاندارد ANSI آمریکا را در زیر مشاهده می‌کنید:
| نوع ترموکوپل | رنگ سیم مثبت (ANSI) | رنگ سیم منفی (ANSI) |
رنگ روکش (ANSI) |
| نوع K | سبز | سفید | زرد |
| نوع J | سیاه | سفید | سیاه |
| نوع T | آبی | سفید | آبی |
| نوع E | بنفش | سفید | بنفش |
| نوع N | نارنجی | سفید | نارنجی |
| نوع R/S | مشکی | قرمز | سبز |
| نوع B | خاکستری | خاکستری | خاکستری |
جدول رنگبندی سیم و کابل ترموموبل را مطابق با استاندارد IEC را در زیر مشاهده می‌کنید:
| نوع ترموکوپل | رنگ سیم مثبت (IEC) | رنگ سیم منفی (IEC) | رنگ روکش (IEC) |
| نوع K | سبز | قرمز | سبز |
| نوع J | مشکی | قرمز | مشکی |
| نوع T | آبی | قرمز | آبی |
| نوع E | بنفش | قرمز | بنفش |
| نوع N | صورتی | قرمز | صورتی |
| نوع R/S | سفید | قرمز | نارنجی |
| نوع B | خاکستری | قرمز | خاکستری |
سخن پایانی
به توجه به اهمیت نوع قطبیت سیم‌های کابل ترموکوپل و تشخیص نوع محصول باید از طریق رنگ‌ها قادر به شناسایی آن باشید. ترموکوپل برای اندازه‌گیری دما در محیط‌های صنعتی کاربرد زیادی دارد. این ابزار الکتریکی که باید با دقت بالایی دما تجهیزات و مواد را ثبت کند، به کابل با سیم درست نیاز دارد. به همین دلیل باید قادر به تشخیص رنگ و نوع ترموکوپل باشید. در اینجا هم تلاش کردیم شما را به ساده‌ترین شکل با رنگبندی سیم و کابل ترموکوپل آشنا کنیم.
